نقشه بازار نانوی ایران کدام حوزه ها بیشترین فروش و صادرات را دارند؟
نقشه: بر طبق اعلام ستاد نانو، بخش عمران و ساختمان با 114 شرکت فعال و بالاتر از صد هزار میلیاردریال فروش در صدر بازار نانویی ایران ایستاده اند.
به گزارش نقشه به نقل از مهر، صنعت نانو در ایران با سرعتی چشم گیر درحال رشد است، اما همه حوزه ها سهم یکسانی از این رشد ندارند. در حالیکه بخش عمران و ساختمان با ۱۱۴ شرکت فعال و بیشتر از صد هزار میلیاردریال فروش در صدر ایستاده، برخی حوزه ها هنوز در شروع مسیر توسعه اند. این گزارش با تحلیل دقیق داده های فروش، صادرات و تعداد شرکت ها در انتهای سال ۱۴۰۲، تصویری شفاف از وضعیت فعلی و آینده بازار نانو در کشور ترسیم می کند.
نمودار ارائه شده به خوبی نشان داده است که این شرکت ها در کدام زمینه ها فعال می باشند و وضعیت فروش و صادرات آنها به چه شکلی است. چند حوزه ای که صادرات بالایی دارند، شامل عمران و ساختمان، نفت و پتروشیمی و مواد شیمیایی و نانومواد و اپتیک و الکترونیک هستند که سهم قابل توجهی از بازارهای بین المللی را به خود اختصاص داده اند. در مقابل، خودرو و حمل و نقل، کالای خانگی و خدمات علیرغم فروش داخلی خوب، از نظر صادرات عملکرد ضعیف تری داشته اند. در ادامه به بررسی این حوزه ها می پردازیم:
حوزه عمران و ساختمان
با ۱۱۴ شرکت فعال، حوزه عمران و ساختمان بزرگترین بخش از نظر تعداد شرکتهای فعال در صنعت نانو در ایران است. این تراکم بالا سبب شده تا حجم فروش در این بخش به بیشتر از صد هزار میلیاردریال برسد. همچنین، این حوزه بیشترین میزان صادرات را نیز دارد که نشان دهنده مزیت رقابتی این بخش در بازارهای بین المللی است. حضور گسترده نانو مواد در مصالح ساختمانی، رنگ ها، پوشش ها و بتن های تقویت شده، اهمیت بالای ی در این موفقیت دارد. رقابت بالا بین شرکت ها در این عرصه موجب افزایش کیفیت محصولات و همینطور نوآوری های مکرر در تکنولوژی نانو شده است.
حوزه خدمات
اگرچه خدمات با ۶۱ شرکت فعال دومین حوزه از نظر تعداد شرکت هاست، اما حجم فروش و صادرات آن بسیار ناچیز است. این نمودار نشان داده است که کسب وکارهای فعال در قسمت خدمات نانو هنوز به بلوغ موردنیاز برای ایجاد ارزش افزوده قابل توجه نرسیده اند. خیلی از این شرکت ها در حوزه هایی مانند مشاوره، آموزش و توسعه فناوری فعالیت می نمایند که به شکل مستقیم به فروش محصول منجر نمی گردد.
نساجی و پوشاک
حوزه نساجی و پوشاک با ۴۴ شرکت فعال، یکی از صنایع پرشرکت در زمینه نانو است. استفاده از نانوپوشش های ضدآب، ضدلک، ضدباکتری و تنظیم کننده دما در تولید پارچه های نوین، سبب شده تا محصولات این حوزه مورد توجه قرار گیرند. صادرات در این بخش نیز قابل قبول است، هرچند هنوز ظرفیتهای زیادی برای توسعه وجود دارد.
دارو، بهداشت و سلامت
با ۳۲ شرکت فعال، این حوزه نیز از نظر تعداد شرکت ها جایگاه بالایی دارد و توانسته حجم فروش و صادرات قابل توجهی را نیز ثبت کند. محصولات این حوزه شامل نانوداروها، پوشش های آنتی باکتریال، بسته بندی های هوشمند و سیستم های دارورسانی پیشرفته می شود. اهمیت این حوزه بخصوص در دوران همه گیری کرونا بیشتر از پیش نمایان شد و انتظار می رود رشد آن در سالهای آینده نیز ادامه داشته باشد.
خودرو و حمل ونقل
با ۳۱ شرکت فعال، صنعت خودرو و حمل و نقل یکی از بازیگران اصلی بازار داخلی نانو در ایران بحساب می آید. بااینکه حجم فروش این بخش بسیار بالاست، اما میزان صادرات آن اندک است. دلیل اصلی این مورد می تواند عدم رقابت پذیری محصولات ایرانی در بازارهای خارجی به دلیل کیفیت یا استانداردهای بین المللی باشد. بعلاوه، بخشی از محصولات نانویی مورد استفاده در این صنعت بیشتر به شکل کاربرد داخلی تولید می شوند؛ مانند نانوپوشش ها برای بدنه خودرو یا افزودنی های سوخت.
تجهیزات و ملزومات صنعتی
تجهیزات (۲۹ شرکت) و ملزومات صنعتی (۱۳ شرکت) بخش های مهمی از زنجیره تامین صنایع مختلف هستند. بااینکه سهم آنها از صادرات متوسط است، اما نقش مهمی در پشتیبانی از صنایع اصلی مانند نفت، پتروشیمی و خودرو ایفا می کنند.
کالای خانگی
در حوزه کالای خانگی، با وجود ۲۷ شرکت فعال، شاهد جایگاهی متوسط از نظر حجم فروش و صادرات هستیم. موقعیت این حوزه در نمودار نشان داده است که گرچه شرکتهای گوناگونی در آن حضور دارند، اما سهم آن از بازار داخلی و خارجی در حد متوسط باقیمانده است. این مورد می تواند نشان دهنده بازار رقابتی داخلی، تمرکز شرکت ها بر تولیدات محدود یا عدم تنوع در محصولات نانویی باشد. با عنایت به پتانسیل فناوری نانو در بهبود خاصیت هایی مانند مقاومت در مقابل لکه، ضدباکتری بودن، و افزایش دوام محصولات خانگی، این حوزه ظرفیت رشد قابل توجهی دارد، مشروط بر آنکه نوآوری و توسعه بازارهای صادراتی در اولویت قرار گیرد
کشاورزی، دامپروری و صنایع غذایی
این حوزه با ۲۴ شرکت فعال بیشتر در زمینه بسته بندی های هوشمند و نانوفیلترها برای تصفیه آب و آفت کش های نانویی فعالیت دارد. با این که حجم فروش نسبتاً پایین است، اما با عنایت به نیاز روز افزون جامعه به تولید پایدار مواد غذایی و محافظت از محیط زیست، پتانسیل بالایی برای رشد در آینده دارد.
نانو مواد و مواد شیمیایی
این دو حوزه نیز همچون قسمتهایی هستند که هم در بازار داخلی و هم در صادرات عملکرد بسیار خوبی دارند. نانو مواد با ۲۲ شرکت و مواد شیمیایی با ۲۶ شرکت، بخش بزرگی از بازار نانو را به خود اختصاص داده اند. علت اصلی این موفقیت را میتوان در کاربرد گسترده آنها در صنایع دیگر دانست. یکی از مهم ترین محصولات این حوزه، دوده صنعتی است که بعنوان افزودنی در صنایع پلاستیک، رنگ، تایر و کامپوزیت استفاده می شود. قیمت پایین، کیفیت بالا و رقابت پذیر و وفور مواد اولیه مورد نیاز برای تولید مواد شیمیایی و نانومواد، همچون مزیت های رقابتی در قسمت صادرات در این عرصه ها هستند.
نفت و پتروشیمی
حوزه نفت و پتروشیمی با ۱۲ شرکت فعال، یکی از حوزه هایی است که در سال ۱۴۰۲ میزان صادرات قابل توجهی داشته است. بخش عمده ای از این صادرات در ارتباط با نانوکاتالیست ها بوده که در پالایش نفت، فرآیندهای شیمیایی و افزایش بازدهی تولیدات پتروشیمی نقش کلیدی ایفا می کنند. این بخش پتانسیل بالایی برای رشد بیشتر دارد، چون که نانوکاتالیست ها هم در بازار داخلی و هم در بازارهای جهانی تقاضای بالایی دارند.
آب و محیط زیست
با ۹ شرکت فعال، این حوزه بیشتر از هر چیز بر نانوفیلترها، تصفیه آب، و پاکسازی آلاینده ها تمرکز دارد. محصولات این حوزه بیشتر به شکل پروژه محور مورد استفاده قرار می گیرند لذا حجم فروش و صادرات آنها نسبتاً پایین است. با این وجود، اهمیت زیست محیطی بالای این حوزه می تواند در سالهای آینده به افزایش سرمایه گذاری ها و رشد منجر شود. فناوری نانوحباب یکی از حوزه های با پتانسیل صادراتی بالا در این بخش است که می تواند در سالهای آینده نقش پررنگ تری در قسمت فروش و صادرات داشته باشد.
اپتیک و الکترونیک
جالب است بدانیم که تنها ۵ شرکت در حوزه اپتیک و الکترونیک فعال می باشند، اما با این حال، سهم نسبتاً بالایی از فروش و صادرات را به خود اختصاص داده اند. این مورد نشان دهنده تخصصی بودن و ارزش افزوده بالای محصولات این حوزه است. محصولاتی مانند لنزهای نانویی، سنسورهای نوری، و نانوپوشش های ضدبازتاب همچون کالاهای پرکاربرد در صنایع اپتیک هستند. استفاده از فناوری نانو در صنعت الکترونیک نیز به ساخت ترانزیستورها و مدارهای مجتمع با کارآمدی بالاتر منجر گردیده است.
نیرو و انرژی
با تنها ۵ شرکت فعال، این حوزه هنوز توسعه کافی نیافته است. بیشتر تمرکز این شرکت ها بر روی بهینه سازی مصرف انرژی و ذخیره سازی از راه نانومواد بوده که به علت ماهیت تخصصی و سرمایه بر بودن پروژه ها، سرعت رشد پایین تری داشته است.
تحلیل داده های در ارتباط با فروش، صادرات و تعداد شرکتهای فعال در حوزه های مختلف صنعتی نانو در ایران نشان داده است که صنعت نانو در کشور روندی رو به رشد دارد. در حالیکه حوزه هایی مانند عمران، مواد شیمیایی، دارو و نفت از نظر اقتصادی در جایگاه بالاتری قرار دارند، حوزه هایی نظیر خدمات، کشاورزی و انرژی هنوز نیازمند توجه بیشتر و حمایت های هدفمند هستند. افزایش صادرات، ارتقاء کیفیت محصولات و توجه به نیاز بازارهای جهانی می تواند به توسعه پایدار این صنعت کمک نماید.
اتخاذ سیاستهای ذیل می تواند به افزایش حجم فروش داخلی کمک کرده و در بهبود میزان صادرات به کشورهای دیگر تاثیر به سزایی داشته باشد:
۱. حمایت هدفمند دولت از حوزه های نوظهور مانند اپتیک، محیط زیست و انرژی.
۲. توسعه بازارهای صادراتی برای قسمتهایی با ظرفیت بالا مانند دارو و پتروشیمی.
۳. ایجاد خوشه های فناوری برای افزایش هم افزایی بین شرکت ها.
۴. سرمایه گذاری در آموزش نیروی انسانی متخصص در فناوری های پیشرو.
با اتخاذ چنین راهبردهایی، میتوان به شکوفایی بیشتر صنعت نانو در ایران امیدوار بود و جایگاه کشور را در بازار جهانی تثبیت نمود.
منبع: نقشه
این مطلب Go Map را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط در نقشه
نظرات بینندگان نقشه در مورد این مطلب