معاونت علمی اعلام كرد؛
لزوم عرضه تصویری روشن از آمارهای مهاجرتی
معاونت علمی و فناوری به لزوم عرضه تصویری روشن از داده ها و آمارهای مهاجرتی تاکید نمود.
به گزارش نقشه به نقل از معاونت علمی و فناوری، مهاجرت به یکی از شاخصهای اصلی و کلیدی کشورها در حوزه توسعه، اقتصاد و شاخصهای اجتماعی و فرهنگی بدل شده است و خیلی از کشورها زمینه های لازم برای شکل گیری شاخص دقیق و صحیح، ابزارهای سنجش، بررسی و تحلیل ابعاد مهاجرت را فراهم نموده اند.
تا کنون صورت بندی دقیقی از مسئله مهاجرت نداشته ایم و آمار و ارقام دقیق به یکی از دغدغه عای کلیدی در این عرصه بدل شده است. مادامی که صورت بندی و آمارهای مهاجرتی کشور دقیق نباشد نمی توان به شناخت دقیق ابعاد و حقیقت های این پدیده پرداخت.
خلأ آمارهای دقیق و جولان آمارهای ناصحیح
مسأله آمار و ارقام مهاجرتی باید به شکل جدی مورد توجه قرار بگیرد و عرضه یک آمار نادرست و غیر علمی، می تواند تبعات سنگینی را برای جامعه به همراه داشته باشد و هزینه های سنگین جبران ناپذیری را متوجه کشور کند. این در شرایطی است که عرضه آمار غلط برای افراد عرضه دهنده پیامد و عواقب چندانی ندارد و باید هزینه و تبعات عرضه این آمارها برای شایعه پراکنان بالا برود. باید حقیقت های مهاجرت به صورت دقیق واکاوی شود نباید عرضه شایعه ها و آمارهای غلط به مثابه یک رسم نامیمون و نادرست در جامعه ترویج شده و افراد نباید با تکیه به احساسات، حدس و گمان خود، نسبت به عرضه آمار اقدام نمایند.
پاک کردن تصویر نادرست بوجود آمده به واسطه آمارهای ناصحیح مهاجرتی یکی از اشکالات جدی این حوزه است. هفته ای نیست که آمار تازه ای، به طور عمده نادرست، در حوزه مهاجرت در خبرها نیاید. آمارهای بعضاً نادرستی از خروج دانشجویان، هزینه های میلیاردی برای خروج نخبگان، پزشکان، پرستاران، استادان دانشگاه و دیگر اقشار جامعه از جانب افراد، رسانه ها یا حتی نهادهای مختلف عرضه می شود که منشأ و منبع قابل اعتنایی ندارند.
بیش از یک دهه فعالیت در این عرصه نشان داد که یافتن آمارهای قابل اعتنا و دقیق در حوزه مهاجرتی یکی از دشوارترین کارها در پژوهش های این حوزه است. در صورت ادامه روند عرضه آمارهای نادرست مهاجرتی، یک روند بی اعتمادی نسبت به آمارهای حتی درست شکل می گیرد و باورپذیری آن از جانب جامعه با مشکل مواجه خواهد شد.
به طور مثال، در پرسشنامه ای جامع که از اقشار متعدد جامعه به صورت آنلاین گردآوری کرده ایم میل افراد به مهاجرت را مورد بررسی و واکاوی قرار می دهیم. اولین چالشی که در این نظرسنجی با آن مواجه هستیم این است که باور افراد به اثربخشی این دست اقدامات کاهش یافته و در بعضی موارد، افراد نسبت به مشارکت در نظرسنجی ترس و واهمه دارند.
به طور کلی میتوان گفت رویکردها نسبت به آمارها و ارقام مهاجرتی در کشورمان صرفا ناظر به دو حوزه است. بخشی از آمارها صرفا آینده نگرند و به ریشه ها و منشأ اتفاقات توجهی ندارد. همینطور برخی دیگر از آمارها، گذشته نگر هستند و فقظ توصیفی از آن چه که در گذشته رخ داده است عرضه می دهد؛ در حالیکه می بایست بخش قابل توجهی از تحلیل ها و امارها، ناظر به آینده ی پیش رو باشد و پیش از وقوع علاج واقعه کند. به صورتی که به ریشه ها و علل بپردازد تا جلوی صرف هزینه های کلان اقتصادی، اجتماعی و سیاسی برای کشور جلوگیری نماید.
اگر به آمارها سروشکلی دقیق بدهیم، جامعه و هم به حکمرانان و سیاستگذاران سود می برند. اما ساختارمندی آمارها و داده های حوزه مهاجرت چگونه می تواند به کشور یاری برساند؟ آمارها و تحلیل های دقیق که هم آگاه به گذشته و هم ناظر به آینده باشد، می تواند تصویری روشن از علل، انگیزه ها و ریشه های مهاجرت به تصمیم سازان و جامعه عرضه نماید و نسبت به پیامدها، عواقب و حتی منافع این مورد آگاهی لازم را ایجاد نماید. اگر شاخص درستی در حوزه مهاجرت داشته باشیم و داده های قابل قبولی را عرضه دهیم، می توانیم حرکت حکمرانان و سیاستگذاران را هم به سمت و سویی صحیح هدایت نماییم.
ضرورت تغییر بارو جامعه نسبت به مهاجرت
متأسفانه گرایش جامعه نسبت به مبحث مهاجرت، نگاهی صفروصدی است. بخشی از جامعه به مبحث مهاجرت صرفا بعنوان پدیده ای بسیار مثبت نگاه می کند و در مقابل، گروهی دیگر این پدیده را به مثابه یک پدیده مخرب و بسیار منفی می نگرند. در صورتی که نباید صرفا به جنبه های مثبت یا صرفا توجه گردد. مسأله مهاجرت هم همچون خیلی از پدیده های دیگر، منافع و صدمه ها، پوسته و ریشه هایی دارد و بنابراین، در رویارویی با این پدیده می بایست به تمامی ابعاد آن توجه گردد.
در گام نخست باید از نگاه های سیاه و سفید پرهیز نماییم و بخصوص در حوزه مهاجرت که نیازمند نگرشی موردی و بر مبنای شرایط و خصوصیت های هر فرد می تواند محیط یا مضر باشد این نگاه در رسانه های ما به مبحث مهاجرت نیست وجود دارد که صرفا منفی است و در تعادل میان منفی و مثبت به مسائل آنطور که هست پرداخته نمی گردد. متأسفانه از پدیده مهاجرت، نه تنها توصیف دقیقی ندارد بلکه تحلیل دقیقی هم از این پدیده در دست نیست.
جامعه ای که مهاجرت را نسخه ای عمومی و همه شمول برای حل تمامی مشکلات می داند و به این باور رسیده است که این کار، درمان تمامی دردهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است؛ در صورتیکه مهاجرت به هیچ عنوان نسخه عمومی ندارد و باید به صورت موردی و فرد به فرد مورد بررسی قرار بگیرد. متأسفانه «مهاجرت کور» یکی از صدمه های مبتلا به جامعه است و افراد نسبت به جایی که مهاجرت می کنند، اطلاعات عمیق و دقیقی نداشته و صرف مهاجرت، مقصدی را برمی گزیند.
در صورتی که مهاجرت یک نسخه عمومی و ثابت ندارد و در هر سوی آن یعنی چه خروج از کشور و چه بازگشت، هزینه های سنگینی را به فرد و جامعه تحمیل می کند؛ بنابراین خوب است که افراد جامعه نگاه دقیقی به مهاجرت داشته باشند و از رویکردهای احساسی و افراطی و مغالطه آمیز پرهیز کنند.
ضرورت وجود نهادی متولی در سطح ملی برای حوزه مهاجرت
عدم وجود ساختار و حتی توجهی در سطح ملی از یک سو و عرضه آمارهای نادرست از طرفی، کار را دوچندان دشوار ساخته که بخش قابل توجهی از تمرکز و توان پژوهشگران رصدخانه مهاجرت ایران، صرف ابهام زدایی، صحت سنجی یا شفاف سازی اظهارات افراد یا امارهای عرضه می شود و به صورت مستمر در تلاش هستیم تا جامعه را نسبت به حقیقت گمانه ها و شایعات عرضه شده آگاه نماییم و به مقوله مهاجرت نور بتابانیم.
باید مراکز و متولیانی داشته باشیم که شاخصهای اجتماعی مهاجرتی را به درستی بشناسد، تبیین و تحلیل کند تا برای مسئله مهاجرت، راه کار دقیق و کارآمدی داشته باشیم. همچنین، باید سازوکاری ایجاد شود تا هزینه های عرضه آمارهای ناصحیح افزایش یافته و عواقب جدی را برای عرضه کنندگان آن به همراه بیاورد.
خوشبختانه در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تلاش هایی صورت گرفته است تا بتوانیم روش شناسی علمی و استانداردهای علمی و دقیقی را در این عرصه پیاده سازی نماییم. رصدخانه مهاجرت ایران هم در تلاش است که حوادث و مشکلات را قبل از آنکه آثار مخربی به همراه بیاورند، شناسایی کند و به جامعه، دید دقیق تر و بهتری عرضه دهد؛ کوشیدیم تصویری جامع، روشن و علمی از ابعاد متعدد مسأله مهاجرت عرضه کرده و جامعه، مسؤلان و سیاستگذاران و اجراکنندگان سیاست ها را نسبت به این مورد آگاهی ببخشیم.
با رصد روزآمد و مستمر داده ها و بررسی و تحلیل آنها، نسبت به پدیده هایی که امکان دارد آثار مخربی داشته باشد، پیشنهادها و راهکارهای لازم را عرضه کرده و به جامعه هم دید مناسبی را نسبت به مسأله ای چون مهاجرت عرضه می دهیم. تحقیق، به دنبال کشف حقیقت ها است و تعالی جامعه را دنبال می کند؛ بر همین مبنا با رصد و کشف حقیقت ها به دنبال این هستیم که کشور را به سمت پیشرفت و تعالی سوق دهیم. امیدوارم سالی که در پیش رو داریم، مملو از روشنی و نویدبخش روزهای خوب و امیدآفرین باشد.
منبع: نقشه
این مطلب Go Map را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط در نقشه
نظرات بینندگان نقشه در مورد این مطلب