در یك پژوهش دانشگاهی بررسی شد
موانع توسعه كارآفرینی در محروم ترین استان ایران
نقشه: نتایج یك مطالعه نشان داد كه در شهرستان سرباز استان سیستان و بلوچستان، به سبب موانع اقتصادی، آموزشی، روان شناسی، زیرساختی، فرهنگی، سیاسی، مدیریتی، منابع و سرمایه های انسانی و موانع فناورانه، توسعه كارآفرینی فناورانه محقق نشده است.
به گزارش نقشه به نقل از ایسنا، استان سیستان و بلوچستان از لحاظ سطح توسعه یافتگی، بعنوان محروم ترین استان کشور شناخته می شود.
برمبنای نتایج آمارگیری سال ۱۳۹۱ این استان در تمامی فاکتورهای توسعه انسانی برنامه توسعه ملل متحد پایین ترین سطح را در مقایسه با سایر استان های کشور، به خود مختص کرده است.
شهرستان سرباز در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. این شهرستان از جانب شرق ۱۲۰ کیلومتر با کشور پاکستان مرز دارد و از جنوب به شهرستان چابهار و از غرب با شهرستان قصرقند و از شمال با شهرستان و مهرستان و ایرانشهر همسایه است.
برمبنای آمار سال ۱۳۹۱ نرخ بیکاری شهرستان سرباز ۳۰ درصد و نرخ مشارکت اقتصادی آن ۲۸ درصد است. با وجود محرومیت محسوس در این منطقه، بررسی ها نشان میدهد این استان ظرفیت های ویژه ای دارد که بهره گیری از کارآفرینی فناورانه می تواند موجبات توسعه این منطقه را فراهم آورد.
به همین دلیل جواد کیخاکهن، مرتضی اکبری و سید رضا حجازی؛ پژوهشگران دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران به موانع توسعه کارآفرینی در این منطقه را بررسی کردند.
برای انجام این مطالعه با ۲۲ نفر از مسئولان دولتی، کارشناسان محلی و کارآفرینان و تولیدکنندگان شهرستان سرباز استان سیستان و بلوچستان مصاحبه انجام شد.
بعد از بررسی مباحث مطرح شده از مصاحبه ها، موانع توسعه کارآفرینی فناورانه این منطقه در ۹ بخش دسته بندی شد.
۱۳ زیر مولفه مربوط به مسائل اقتصادی، ۱۲ زیر مولفه مربوط به مسائل آموزشی، هشت زیر مولفه مربوط به مسائل روان شناسی، هفت زیرمولفه مربوط به مسائل زیرساختی، ۹ زیرمولفه مربوط به مسائل سیاسی، شش زیر مولفه مربوط به مسائل مدیریتی، هفت زیرمولفه مربوط به مسائل فناورانه، هفت زیر مولفه مربوط به مسائل منابع انسانی و هفت زیر مولفه نیز مربوط به مسائل فرهنگی و اجتماعی است.
برمبنای یافته های این مطالعه، پژوهشگران موانع توسعه کارآفرینی فناورانه این منطقه را به شرح زیر عنوان کرده اند:
موانع اقتصادی
این منطقه باتوجه به شرایطی که بر آن حاکم است، از فقدان منابع مالی خطرپذیر در حوزه کارآفرینی فناورانه رنج می برد. این در حالیست که سازمان های دولتی و خصوصی منطقه مورد نظر نیز مدل حمایت مالی مناسبی برای کسب وکارهای فعال در این منطقه ندارند. علاوه بر این ضعف اقتصادی مردم نیز به این عقب ماندگی قوت بخشیده است. چونکه مردم منطقه توانایی بهره گیری از فناوری های روز را جهت توسعه کسب وکارهای خود ندارند.
بعلاوه همسایگی این منطقه با کشور پاکستان و شرایط جغرافیایی ویژه آن، این منطقه را تبدیل به یکی از کریدورهای اصلی قاچاق در کشور کرده است. قاچاق سوخت، دلال محور بودن کسب و کارهای منحصر به فرد منطقه مثل خرما و نخلستان، دور بودن از مرکز و هزینه سربار حمل و نقل و عدم رقابت پذیری در بازار به سبب افزایش هزینه های، توسعه کارآفرینی فناورانه منطقه را با چالش روبرو کرده است.
موانع آموزشی
همچون زیرساخت های آموزشی در کل شهرستان سرباز، تنها یک شعبه دانشگاه پیام نور و یک مرکز فنی و حرفه ای در شهر راسک و یک دانشگاه علمی و کاربردی در مرکز بخش (سرباز کلات) است. این مراکز به نسبت جمعیت شهرستان به لحاظ کمی و کیفی محدود است و کافی نیست.
نوع آموزش و مفاد آموزشی این مراکز نیز مناسب نمی باشد و به حوزه کارآفرینی فناورانه نمی پردازند. عدم وجود آموزش های مکمل و استاندارد، عدم پرداختن به پژوهش های کاربردی جهت رفع نیزا منطقه، ضعف کار علمی و آموزشی در سازمان های متولی امر و...
موانع روان شناسی
بعضی از اتفاقات و استمرار شرایط خاص منطقه، رفته رفته باور و روان مردم منطقه را تحت تاثیر قرار داده است؛ به شکلی که جز فرهنگ این جامعه شده است و توسعه کارآفرینی فناورانه را تحت تاثیر قرار داده است.
دیدگاه های سنتی مردم و ممانعت آنها در مقابل پذیرش فناوری و نوآوری سبب سختی کارهای فناورانه شده است.
عدم وجود نمونه های موفق سبب شده انگیزه های کارهای نوآورانه و فناورانه را از بین برود.
عدم وجود حمایت های مالی و معنوی برای افراد پیشرو و همین طور به مخاطره افتادن امنیت روانی سرمایه گذاران به سبب شرایط منطقه و... سبب شده زندگی در این شرایط ملکه ذهن و عادت مردم شده و تغییر را برای آنها بی معنا، بی فایده و نشدنی جلوه داده است.
موانع زیرساختی
کمبود امکانات زیرساختی و وجود موانع زیرساختی در این منطقه بسیار محسوس و قابل لمس است. علاوه بر زیرساخت های تولید زیرساخت ها حیاتی مثل جاده،شبکه مخابراتی و... نیز گرفتار مشکل است.
موانع سیاسی
منظور از موانع سیاسی، آن دسته از موانعی است که مربوط به سیاست گذاری ها شامل سیاست های حمایتی، قانون گذاری، مالی و... است. بروکراسی های اداری، ضعف در قوانین و مقررات و مجوزهای متعدد، عدم سیاست گذاری جامع، مشخص جهت ایجاد امنیت سرمایه گذاری و... همچون موانع سیاسی در منطقه سرباز استان سیستان و بلوچستان است.
موانع مدیریتی
عدم عملکرد مناسب سازمان های ذی ربط در ترویج کارآفرینی و ضعف در بهره برداری از منابع و فرصت های موجود نشان از عدم بلوغ سازمان های متولی می دهد. چونکه منطقه موردنظر فاصله چندانی با منطقه آزاد چابهار ندارد.
موانع فناورانه
در خیلی از استان های کشور بواسطه استقرار صنایع مختلف شامل صنایع دفاعی و غیردفاعی، توسعه و رشد فناوری و کسب وکارهای فناورانه از پیشرفت و توسعه بیشتری برخوردار بوده است.
عدم استقرار صنایع موفق متوسط و کلان در استان سیستان و بلوچستان خود یکی از مواردی است که سرعت انتقال دانش وفناوری و رشد کارآفرینی فناورانه را در استان و منطقه با کندی روبه رو کرده است.
موانع منابع انسانی
خیلی از موانع مذکور در این منطقه خصوصاً ضعف در آموزش، سبب شده است که این منطقه با ضعف نیروی انسانی کارآمد و در واقع رهبران کارآفرین روبه رو شود.
موانع فرهنگی
باورهای قدیمی و ذائقه سنتی عموم مردم، آموزش پذیری و استانداردپذیری آنها را تقلیلی داده است.
سختی زندگی، گونه ای از قناعت را در آنها به وجود آورده است که آنها را راضی به شرایط فعلی می کند. بعلاوه برخی از باورهای مذهبی مردم نیز مانند اعتقاد به حرام بودن وام های دارای کارمزد و سود بانکی نیز کارهای توسعه ای را برای خیلی از سازمان هی متولی امر محرومیت زدایی دشوار کرده است.
این موانع چگونه رفع می شوند؟
پژوهشگران این مطالعه با بررسی موانع کارآفرینی در این منطقه، پیشنهاداتی را برای رفع این موانع ارائه کردند:
- طراحی مدل کارآفرینی فناورانه منطقه ای جهت سیاست گذاری توسعه کارآفرینی فناورانه و شروع حل نیازهای فناورانه رسته های شغلی غالب در منطقه؛
- ورود سازمان های دولتی و خصوصی جهت فعالیت و سیاست گذاری فرهنگی و اقتصادی جهت حمایت مالی و معنوی از ایجاد و توسعه کسب وکارهای منطقه
- توانمندسازی و ایجاد شبکه ای از نخبگان کارآفرینی فناورانه و ایجاد تیم های اقتصادی جهت استقرار و اجرا پروژه های مشارکتی بمنظور توسعه کارآفرینی فناورانه و ایجاد انگیزه در مردم
- آموزش جوانان و نیروی بومی توسط تیم های مستقر و کمک به توسعه نیروی انسانی
- بهره گیری از ظرفیت دانشگاه های استان و بدنه دانشجویی کارشناسی و کارشناسی ارشد برای حل نیازهای فناورانه با سطح فناوری پایین مورد نیاز کسب وکارهای منطقه
- توجه به ظرفیت های ویژه منطقه نظیر خرما، ترویج و توسعه صنایع تبدیلی خرما بعنوان مزیت منطقه و ایجاد بستر توسعه فناوری و کارآفرینی فناورانه در این حوزه؛
- بهره گیری از فرصت مرز و مراودات مرزی با ورود حاکمیت و سیاست گذاری های اقتضایی در منطقه.
یافته های این مطالعه به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «شناسایی موانع توسعه کارآفرینی فناورانه منطقه ای (مورد مطالعه: شهرستان سرباز)» در فصل نامه پژوهش های روستایی دانشگاه تهران انتشار یافته است.
منبع: gomap.ir
این مطلب Go Map را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط در نقشه
نظرات بینندگان نقشه در مورد این مطلب